Jumhur ulama telah bersepakat bahawa hadith dhaif tidak boleh digunakan dalam urusan agama yang melibatkan hukum-hakam. Namun, di sana timbul persoalan, adakah boleh beramal dengan hadith yang dhaif dalam kes targhib wa tarhib /fadhail ’amal (kelebihan amalan)? Perbahsan begini begitu penting dalam rangka memelihara kemurnian sunnah nubuwwah.
1) Tidak bolek beramal secara mutlak. Antara yang berpendapat seperti ini adalah Imam Bukhari, Muslim, Ibn Hazm, dll
2) Boleh beramal dengan hadith dhaif antara yang berpendapat sedemikian adalah Imam Ahmad
3) Boleh beramal tetapi bersyarat. Inilah pendapat Ibn Hajar al-Asqalani antaranya.
Pendapat yang mengatakan bahawa boleh beramal kebanyakannya daripada ulama2 mutaakhirin (terdahulu). Sesuatu yang penting untuk dibincangkan di sini adalah pembahagian sahih, hasan dan dhaif wujud setelah diperkenalkan oleh Imam al-Tirmidhi (m. 279 H). Sebelum itu, pembahagiannya terbatas kepada sahih dan dhaif sahaja. Imam Ahmad (m. 241 H) yang mengatakan boleh beramal dengan hadith dhaif dalam fadhail ’amal adalah perlu ditafsir semula. Mungkin pendapat Imam Ahmad itu adalah hadith hasan yang terdapat sekarang dan bukannya dhaif.
Manakala ulama2 yang mengharuskan penggunaan hadith dhaif dalam fadhail ’amal dengan syarat memerlukan penilitian yang mendalam terhadap syarat2 yang dikenakannya. Seperti 3 syarat yang dikenakan oleh Ibn Hajar iaitu hadith tersebut bukanlah hadith yang terlalu lemah, berada dalam dasar umum (ada riwayat2 lain yang menyokong atau tidak bercanggah dengan al-Quran dan Sunnah yang sahih), dan tidak beriktiqad bahawa ianya datang daripada Rasulullah saw. Ketiga-tiga syarat ini apabila didalami, seolah-olah hadith tersebut telah menjadi hasan li ghai rih, dan bukan lagi dhaif.
Kesimpulannya :
Setelah kita melihat beberapa aspek penting terhadap pendapat2 ulama, lebih selamat kiranya mengambil pendapat2 yang menolak menggunakan hadith dhaif.
Sebagai seorang mukmin yang mencintai Rasulullah saw, target hidup kita seboleh mungkin ingin mengikuti setiap langkah kekasih Allah ini. Namun, hadith dhaif adalah riwayat yang masih diragui kesahihannya. Adakah benar daripada Rasulullah saw ataupun bukan. Walaupun dalam kes targhib wa tarhib kerana mana mungkin boleh kita katakan sesuatu yang langsung tidak pernah disabdakan oleh Baginda saw. Kalaulah begitu, ianya telah termasuk dalam golongan yang disediakan tempat duduknya di neraka. Selain itu, kenapa perlunya kita membezakan antara hukum hakam dan tarhib wa targhib? Sedangkan kedua2nya adalah sebahagian daripada agama. Kalaulah dalam isu hukum hakam kita sepakat tidak boleh gunakan hadith dhaif, kenapa tidak dalam kes targhih wa tarhib. Lagipun, hadith sahih dan hasan dalam kes ini masih banyak dan hanya kita yang tidak mencarinya. Itu lebih selamat daripada terjatuh dalam golongan yang mendustakan Rasulullah saw.Moga ALLAH selamatkan kita daripada kepanasan api neraka..
WaLLahualam.....