Biografi Ibn Qayyim al-Jauziah
Nama penuh beliau ialah Syams al-Din Abu ‘Abd Allah bin Muhammad bin Abu Bakr bin Ayyub bin Sa‘id bin Hariz al-Zar‘i al-Dimasyqi . Al-Zar’i adalah nisbah kepada sebuah perkampungan di dareah Hauran yang bernama Zar’, yang mana sekarang dipanggil sebagai perkampungan Azra’. Beliau sangat terkenal dengan panggilan Ibn Qayyim al-Jawziyyah. Iaitu nisbah kepada sebuah sekolah yang dibangunkan oleh Muhyiddin Abu al-Mahasin Yusof bin ‘Abd Rahman bin ‘Ali bin al-Jauzi dan ayahnya adalah salah seorang yang membangunkan (Qayyim) sekolah itu.
Beliau dilahirkan pada 7 Safar 691 H bersamaan 20 Januari 1292 M di Kampung al-Zar‘i, Damsyiq, Syria. Dan telah meninggal dunia pada 13 Rejab tahun 751 H pada waktu isyak ketika umurnya menjangkau 60 tahun.
Kehidupan Ibn Qayyim al-Jauziyyah
Imam Ibn Qayyim al-Jauziyyah dilahirkan setahun selepas kemenangan muslimin ke atas tentera salib. Selama tempoh 2 kurun lamanya, peperangan sengit berlaku antara muslimin dan tentera salib. Keadaan yang begitu mendesak sehingga tentera salib terpaksa meminta bantuan daripada Eropah untuk membantu mereka mengalahkan tentera muslimin. Namun, dengan pertolongan daripada Allah s.w.t. kemenangan telah berpihak kepada tentera muslimin
Walaupun umat islam baru menyusun tapak membina semula ketamadunan setelah mengalami peperangan yang dahsyat, tetapi mereka tidak melupakan ilmu pengetahuan, bahkan Imam Ibn Kathir (m. 774 H) mencatatkan bahawa Ibn Qayyim hidup dalam suasana keilmuan dan dibesarkan oleh bapa yang sangat mementingkan ilmu pengetahuan. Ketika itu, kemunculan pusat pengajiian ilmu begitu memberansangkan. Para ulama memainkan peranan yang besar dalam menyebarkan pelbagai disiplin ilmu di pusat-pusat pengajian yang ditubuhkan dan dalam masa yang penghasilan karya-karya tidak dilupakan sehinggakan ketika itu menyaksikan perkembangan karya yang begitu memberansangkan.
Guru-gurunya
Ayahnya yang mahir dalam ilmu hisab dan Faraid merupakan gurunya yang pertama yang mengajar ilmu hisab dan Faraid. Setelah beliau selesai belajar dengan bapanya, beliau kemudiannya di hantar berguru dengan ulama’-ulama’ lain di zamannya. Sehinggalah beliau dapat menguasai pelbagi disiplin ilmu dengan kefahaman yang benar. Boleh mentarjihkan yang benar dan yang salah. Beliau sangat mencintai ilmu pengetahuan, beliau mengumpul kitab-kitab, membaca, menghafal, dengan penuh ketekunan.
Beliau mempelajari ilmu hadith daripada al-Syihab al-Nablusi al-‘Abir, al-Qhadi Taqi al-Din Sulaiman, Abu Bakar bin Abd al-Daim, Ismail bin Maktum, Fatimah binti Jauhar dan ramai lagi yang hidup pada peringkat mereka.
Selain itu, beliau turut mempelajari Bahasa Arab dengan berguru kepada al-Majd al-Tunisi ( m. 718 H ), dan Abi al-Fath al-Ba’li( m. 709 H ). Dalam bidang Usul al-Din dan Usul al-Fiqh pula, beliau berguru kepada al-Saffy al-Hindi. dan berguru juga dengan Ibn Taymiyyah (m. 728 H )dalam bidang fiqh dan Fara’id.
Kebanyakan guru-gurunya, Ibn Taymiyyah adalah seorang yang sangat memberi kesan dalam kehidupan Ibn Qayyim, sehinggakan beliau pernah dipenjara bersama gurunya ini disebabkan mempertahankan pendirian gurunya.
Murid-muridnya
Ibn Qayyim berjaya melahirkan ramai tokoh-tokoh terkenal dalam pelbagai bidang. Antara yang dapat penulis bariskan di sini adalah :
i) Ibn Kathir. Nama penuh beliau ialah ‘Imad al-Din Isma‘il bin ‘Umar bin Kathir bin Zar‘i al-Basri al-Dimasyqi. Terkenal sebagai pengarang kitab Tafsir al-Qur’an al-Azim dan kitab sejarah al-Bidayah wa al-Nihayah
ii) Ibn Rajab al-Hanbali. Nama penuh beliau ialah Zayn al-Din Abu al-Farj ‘Abd al-Rahman bin Syihab al-Din Ahmad al-Baghdadi. Terkenal sebagai pengarang kitab al-Dhayl ‘ala Tabaqat al-Hanabilah dan kitab syarah Sahih Bukhari iaitu Fath al-Bari.
iii) Al-Fayruzabadi. Nama penuh beliau ialah Muhammad bin Ya‘qub bin Muhammad Muhy al-Din Abu Tahir al-Fayruzabadi al-Syafi‘i.
iv) Al-Muqari. Nama penuh beliau ialah Muhammad bin Muhammad bin Ahmad bin Abi Bakr al-Quraisyi al-Muqari al-Tilmathani.
v) Al-Ghazi. Nama penuh beliau ialah Muhammad bin Muhammad bi al-Khidr al-Ghazi al-Syafi' i.
vi) Syamsuddin Muhammad bin ‘Abd al-Qadir al-Nablisi, penulis kitab Mukhtasar Tabaqat al-Hanabilah oleh Abi Ya’la.
Mazhab
Ibn Qayyim adalah bermazhab Hanbali, namun apa yang perlu ditekankan di sini adalah beliau seorang yang tidak taksub dengan mazhab. Baginya, dia akan berjalan di atas kebenaran dan tidak akan melihat kepada individu. Selain itu, kita dapat melihat bagaimana Imam Ibn Qayyim sentiasa mengajak masyarakat supaya bebas dan tidak jumud dalam berfikir. Memerangi taklid buta
Karya Ibn Qayyim al-Jauziah
Karya-karya ibn Qayyim begitu banyak sehinggakan al-Zirikli menyebut di sana terdapat sebanyak 32 buah kitab. Bahkan al-Ghumari menyebut terdapat sebanyak 29 buah karya yang diterbitkan dan masih terdapat sebanyak 35 manuskrip-manuskrip yang tidak di tahqiq dan diterbitkan. Di sini penulis hanya menyebut beberapa sahaja karya beliau yang terkenal.
i) Miftah Dar al-Sa‘adah wa Mansyur Wilayah al-‘Ilm wa al-Iradah. Ia merupakan kitab yang membincangkan tentang ilmu aqidah.
ii) Zad al-Ma‘ad fi Hadyi Khair al-‘Ibad. Ia merupakan kitab yang membincangkan tentang ilmu hadith.
iii) Madarik al-Salikin. Ia merupakan kitab yang membincangkan tentang ilmu tasawwuf.
iv) Jala’ al-Afham fi al-Salah wa al-Salam ‘ala Khayr al-Anam. Ia merupakan kitab yang membincangkan kaedah berselawat dan hukum-hakam yang berkaitan tentang bacaan di dalam selawat ke atas Nabi Muhammad s.a.w.
v) Ijtima’ al-Juyush al-Islamiyah ‘ala Ghuzwah al-Firqah al-Jahmiah.
vi) Bada’i al-Fawaid.
vii) Tuhfah al-Maudud fi Ahkam al-Maulud
viii) Al-Ruh
Pujian Ulama
Karya al-Bidayah wa al-Nihayah karangan Ibn Kathir (m. 774 H) dalam intonasi yang menarik memberi pujian kepada Ibn Qayyim dengan katanya :
“Ibn Qayyim adalah seorang ulama yang menguasai pelbagai disiplin ilmu pengetahuan, termasuklah dalam ilmu Tafsir, Hadith dan Usul. Beliau mempunyai ramai murid-murid yang tidak jemu-jemu datang kepadanya malam ataupun siang, akhlaknya tersangat mulia, tidak pernah menyakiti orang lain, dan aku tidak pernah tahu orang yang alim yang paling kuat beribadah kecuali Ibn Qayyim.”
Ibn Rejab (m.796 H) sebagai salah seorang muridnya berkata :
“Imam Ibn Qayyim al-Jauziyyah adalah seorang yang kuat beribadah, tahajjud dan memanjangkan munajatnya bagi mencapai tujuan cinta ilahi. Aku tidak pernah lihat seorang pun sepertinya. Aku juga tidak nampak orang lain yang lebih luas ilmu daripadnya, tidak ada seorang pun yang dapat menandingi pengetahuannya mengenai ilmu al-Quran, al-Sunnah dan hakikat iman. Dia bukanlah maksum, tetapi seolah-olah aku lihat dia seoarng yang maksum.”
Al-Suyuti (m. 911 H) turut menukilkan pujiannya terhadap Ibn Qayyim, kata beliau :
“Beliau adalah seorang ulama besar dalam tafsir, hadith, ilmu furu’ dan usul serta bahasa arab.”
Kata Qadhi al-Qudhah ‘Abd al-Rahman al-Tafhani al-Hanafi :
“Murid kepada Ibn Taymiyyah ini (Ibn Qayyim) karya-karyanya telah menerangi serata alam.”
Kehidupan Ibn Qayyim al-Jauziyyah
Imam Ibn Qayyim al-Jauziyyah dilahirkan setahun selepas kemenangan muslimin ke atas tentera salib. Selama tempoh 2 kurun lamanya, peperangan sengit berlaku antara muslimin dan tentera salib. Keadaan yang begitu mendesak sehingga tentera salib terpaksa meminta bantuan daripada Eropah untuk membantu mereka mengalahkan tentera muslimin. Namun, dengan pertolongan daripada Allah s.w.t. kemenangan telah berpihak kepada tentera muslimin
Walaupun umat islam baru menyusun tapak membina semula ketamadunan setelah mengalami peperangan yang dahsyat, tetapi mereka tidak melupakan ilmu pengetahuan, bahkan Imam Ibn Kathir (m. 774 H) mencatatkan bahawa Ibn Qayyim hidup dalam suasana keilmuan dan dibesarkan oleh bapa yang sangat mementingkan ilmu pengetahuan. Ketika itu, kemunculan pusat pengajiian ilmu begitu memberansangkan. Para ulama memainkan peranan yang besar dalam menyebarkan pelbagai disiplin ilmu di pusat-pusat pengajian yang ditubuhkan dan dalam masa yang penghasilan karya-karya tidak dilupakan sehinggakan ketika itu menyaksikan perkembangan karya yang begitu memberansangkan.
Guru-gurunya
Ayahnya yang mahir dalam ilmu hisab dan Faraid merupakan gurunya yang pertama yang mengajar ilmu hisab dan Faraid. Setelah beliau selesai belajar dengan bapanya, beliau kemudiannya di hantar berguru dengan ulama’-ulama’ lain di zamannya. Sehinggalah beliau dapat menguasai pelbagi disiplin ilmu dengan kefahaman yang benar. Boleh mentarjihkan yang benar dan yang salah. Beliau sangat mencintai ilmu pengetahuan, beliau mengumpul kitab-kitab, membaca, menghafal, dengan penuh ketekunan.
Beliau mempelajari ilmu hadith daripada al-Syihab al-Nablusi al-‘Abir, al-Qhadi Taqi al-Din Sulaiman, Abu Bakar bin Abd al-Daim, Ismail bin Maktum, Fatimah binti Jauhar dan ramai lagi yang hidup pada peringkat mereka.
Selain itu, beliau turut mempelajari Bahasa Arab dengan berguru kepada al-Majd al-Tunisi ( m. 718 H ), dan Abi al-Fath al-Ba’li( m. 709 H ). Dalam bidang Usul al-Din dan Usul al-Fiqh pula, beliau berguru kepada al-Saffy al-Hindi. dan berguru juga dengan Ibn Taymiyyah (m. 728 H )dalam bidang fiqh dan Fara’id.
Kebanyakan guru-gurunya, Ibn Taymiyyah adalah seorang yang sangat memberi kesan dalam kehidupan Ibn Qayyim, sehinggakan beliau pernah dipenjara bersama gurunya ini disebabkan mempertahankan pendirian gurunya.
Murid-muridnya
Ibn Qayyim berjaya melahirkan ramai tokoh-tokoh terkenal dalam pelbagai bidang. Antara yang dapat penulis bariskan di sini adalah :
i) Ibn Kathir. Nama penuh beliau ialah ‘Imad al-Din Isma‘il bin ‘Umar bin Kathir bin Zar‘i al-Basri al-Dimasyqi. Terkenal sebagai pengarang kitab Tafsir al-Qur’an al-Azim dan kitab sejarah al-Bidayah wa al-Nihayah
ii) Ibn Rajab al-Hanbali. Nama penuh beliau ialah Zayn al-Din Abu al-Farj ‘Abd al-Rahman bin Syihab al-Din Ahmad al-Baghdadi. Terkenal sebagai pengarang kitab al-Dhayl ‘ala Tabaqat al-Hanabilah dan kitab syarah Sahih Bukhari iaitu Fath al-Bari.
iii) Al-Fayruzabadi. Nama penuh beliau ialah Muhammad bin Ya‘qub bin Muhammad Muhy al-Din Abu Tahir al-Fayruzabadi al-Syafi‘i.
iv) Al-Muqari. Nama penuh beliau ialah Muhammad bin Muhammad bin Ahmad bin Abi Bakr al-Quraisyi al-Muqari al-Tilmathani.
v) Al-Ghazi. Nama penuh beliau ialah Muhammad bin Muhammad bi al-Khidr al-Ghazi al-Syafi' i.
vi) Syamsuddin Muhammad bin ‘Abd al-Qadir al-Nablisi, penulis kitab Mukhtasar Tabaqat al-Hanabilah oleh Abi Ya’la.
Mazhab
Ibn Qayyim adalah bermazhab Hanbali, namun apa yang perlu ditekankan di sini adalah beliau seorang yang tidak taksub dengan mazhab. Baginya, dia akan berjalan di atas kebenaran dan tidak akan melihat kepada individu. Selain itu, kita dapat melihat bagaimana Imam Ibn Qayyim sentiasa mengajak masyarakat supaya bebas dan tidak jumud dalam berfikir. Memerangi taklid buta
Karya Ibn Qayyim al-Jauziah
Karya-karya ibn Qayyim begitu banyak sehinggakan al-Zirikli menyebut di sana terdapat sebanyak 32 buah kitab. Bahkan al-Ghumari menyebut terdapat sebanyak 29 buah karya yang diterbitkan dan masih terdapat sebanyak 35 manuskrip-manuskrip yang tidak di tahqiq dan diterbitkan. Di sini penulis hanya menyebut beberapa sahaja karya beliau yang terkenal.
i) Miftah Dar al-Sa‘adah wa Mansyur Wilayah al-‘Ilm wa al-Iradah. Ia merupakan kitab yang membincangkan tentang ilmu aqidah.
ii) Zad al-Ma‘ad fi Hadyi Khair al-‘Ibad. Ia merupakan kitab yang membincangkan tentang ilmu hadith.
iii) Madarik al-Salikin. Ia merupakan kitab yang membincangkan tentang ilmu tasawwuf.
iv) Jala’ al-Afham fi al-Salah wa al-Salam ‘ala Khayr al-Anam. Ia merupakan kitab yang membincangkan kaedah berselawat dan hukum-hakam yang berkaitan tentang bacaan di dalam selawat ke atas Nabi Muhammad s.a.w.
v) Ijtima’ al-Juyush al-Islamiyah ‘ala Ghuzwah al-Firqah al-Jahmiah.
vi) Bada’i al-Fawaid.
vii) Tuhfah al-Maudud fi Ahkam al-Maulud
viii) Al-Ruh
Pujian Ulama
Karya al-Bidayah wa al-Nihayah karangan Ibn Kathir (m. 774 H) dalam intonasi yang menarik memberi pujian kepada Ibn Qayyim dengan katanya :
“Ibn Qayyim adalah seorang ulama yang menguasai pelbagai disiplin ilmu pengetahuan, termasuklah dalam ilmu Tafsir, Hadith dan Usul. Beliau mempunyai ramai murid-murid yang tidak jemu-jemu datang kepadanya malam ataupun siang, akhlaknya tersangat mulia, tidak pernah menyakiti orang lain, dan aku tidak pernah tahu orang yang alim yang paling kuat beribadah kecuali Ibn Qayyim.”
Ibn Rejab (m.796 H) sebagai salah seorang muridnya berkata :
“Imam Ibn Qayyim al-Jauziyyah adalah seorang yang kuat beribadah, tahajjud dan memanjangkan munajatnya bagi mencapai tujuan cinta ilahi. Aku tidak pernah lihat seorang pun sepertinya. Aku juga tidak nampak orang lain yang lebih luas ilmu daripadnya, tidak ada seorang pun yang dapat menandingi pengetahuannya mengenai ilmu al-Quran, al-Sunnah dan hakikat iman. Dia bukanlah maksum, tetapi seolah-olah aku lihat dia seoarng yang maksum.”
Al-Suyuti (m. 911 H) turut menukilkan pujiannya terhadap Ibn Qayyim, kata beliau :
“Beliau adalah seorang ulama besar dalam tafsir, hadith, ilmu furu’ dan usul serta bahasa arab.”
Kata Qadhi al-Qudhah ‘Abd al-Rahman al-Tafhani al-Hanafi :
“Murid kepada Ibn Taymiyyah ini (Ibn Qayyim) karya-karyanya telah menerangi serata alam.”
0 comments:
Post a Comment